παροξυσμός

 

Χαλκούνι- α (το, τα): Σκληρός πυροσωλήνας από ευτελή υλικά- σήμερα χαρτόνι, πεπιεσμένο χαρτί, γεμάτος μπαρούτι και μεταλλικά ρινίσματα. Οι χαλκουνάδες (οι κατασκευαστές και χειριστές του…) ξέρουν να το φτιάχνουν, να το ανάβουν και να το χρησιμοποιούν, με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι θεαματικό μεν, αλλά μάλλον ακίνδυνο- ακόμα και άν εκραγεί στα χέρια τους.  Στη σημερινή ήπιά του μορφή- κατασκευή, πετάει παρόλα ταύτα φλόγα μήκους 5, 10 ή και περισσότερων μέτρων και φλεγόμενα κομματάκια μέχρι και τα 30- 50 και βάλε….

(ενδεικτικές οι φωτογραφίες)

 

 

 Η διαδρομή ενός τοπικού, πανηγυρικού, φολκλόρ πια, εθίμου, προτιμά να δικαιολογηθεί στην κοινωνικά νομιμοποιημένη επίθεση κατά των Τούρκων για την προστασία της κληρονομίας των Ελλήνων. Όμως πίσω από τα αγρινιώτικα χαλκούνια και την εθνικόφρων ερμηνεία αυτού του εθίμου, κρύβεται ο ρατσισμός και συγκεκριμένα το μένος προς τους εβραίους.

 

Το έθιμο των χαλκουνιών, που «όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος» θα «αναβιώσει» την μ. Παρασκευή και θεαματικά πλάνα του θα ξαναγεμίσουν τα τηλεοπτικά δελτία, μαζί με τις, όπως συνήθως, αναγωγές στους ηρωικούς αγώνες των Ελλήνων κατά των Οθωμανών και όλα τα σχετικά. Κάθε έθιμο εξ’ άλλου, έχει ρίζα στις ηρωικές και συνάμα φρικαλέες στιγμές του ελληνοχριστιανισμού.

 

Η κυρίαρχη εκδοχή στην κοινωνική συνείδηση των απαρχών του εν λόγο εθίμου θεωρείτε η εξής: «Με τα χαλκούνια, οι Έλληνες προστάτευαν την πομπή του επιταφίου, από τους κατακτητές Τούρκους, που πλησίαζαν την πομπή». Όμως η ερμηνεία που ακούγεται και κληρονομείται στόμα με στόμα, αλλά δεν ομολογείται παραέξω, είναι η εξής: «Στην Τουρκοκρατία, τους επιτάφιους στο Αγρίνιο, ενοχλούσαν με την παρουσία τους οι Εβραίοι. Έτσι, τα παλικάρια είχαν τα χαλκούνια για να διώχνουν τους Εβραίους μακριά…». Μάλιστα, σύμφωνα με την Αιτωλοακαρνανική και Ευρυτανική Εγκυκλοπαίδεια (σελ. 224-225), οι Έλληνες ζήτησαν, να τους επιτρέψουν οι Τούρκοι να κάνουν χρήση των χαλκουνιών, προστατεύοντας έτσι την πομπή των επιταφίων και μη επιτρέποντας στους Εβραίους να πλησιάζουν. Δηλαδή, όχι μόνο δεν είχαν σκοπό να απωθήσουν τους Τούρκους, αλλά χρειαζόταν να πάρουν και την αδεία τους.

 

   

Διάχυτος αντιεβραϊσμός αποτελεί την εκλογικευμένη βάση «αναγωγής» ενός χαρούμενου και θεαματικού, πλέον εθίμου. Εθίμου που περνώντας στην μυθολογία της περιοχής κατάληξε να αποτελεί φόβο των «Αρχών» να απαγορευτεί και να ανασυσταθεί σχετικά τελευταία, ως τοπικό φολκλόρ, με το ευγενές ιδεολογικό  μεγαλείο, χωρίς ρατσιστικές αναγωγές: «Αντίσταση στον τούρκο και ελληνοχριστιανική άμυνα» και όλα τα γλαφυρά. Στην ουσία, το έθιμο επαναδιατυπώθηκε με νέο πιο φιλικό περιεχόμενο και πιο προσιτή προέλευση. 

 

Κάθε μ. Παρασκευή, αντί να είναι μια μέρα μνήμης για τους 120 εκτελεσθέντες αγωνιστές από τους ναζί και γερμανοτσολίαδες(14/04/1944), είναι μέρα πανηγυριών με αναβίωση ενός εθίμου που ερμηνεύεται με όρους ρατσιστικούς και ξενοφοβικούς. Όσο και αν θέλουν να μας πείσουν κάποια «παλικάρια» από τα πέριξ του Αγρινίου, με πλούσιο βιογραφικό στον εμφύλιο και την χούντα, ότι το τα χαλκούνια στρέφονταν κατά των τούρκων, δεν πρέπει να ξεχνάμε να διαδίδουμε πως τα χαλκούνια κατασκευάζονταν να στραφούν κατά των εβραίων για να τους απωθήσουν από την ευρύτερη περιοχή.

Αυτές είναι, συνοπτικά, οι ρίζες του εθίμου των χαλκουνιών.

παροξυσμός

 Πηγές: -Αιτωλοακαρνανική και Ευρυτανική Εγκυκλοπαίδεια

-Διαδίκτυο

 

Παρακάτω παραθέτουμε αυτούσιο περιστατικό, όπως αλιεύτηκε από ηλεκτρονικό τύπο (www.enimerosi.com )

 Φωτιά σε Εβραϊκή Συναγωγή στην καρδιά της Κέρκυρας,

ΚΕΡΚΥΡΑ.  Φωτιά στην Συναγωγή στην εβραϊκή συνοικία, στην καρδιά της Κέρκυρας, αποπειράθηκαν να βάλουν άγνωστοι δράστες μετά τις 3:00 το πρωί της Μ. Τρίτης. Τους καπνούς που έβγαιναν από το κτήριο και τη μυρωδιά του καμένου αντιλήφθηκε περιπολία αστυνομικών αμέσως μετά με αποτέλεσμα την παρέμβαση της Πυροσβεστικής, που ευτυχώς έσβησε γρήγορα την εστία πριν αυτή επεκταθεί.

Οι δράστες είχαν συγκεντρώσει παλιά βιβλία σε ένα σημείο της Συναγωγής μπροστά από το Εχάλ, που φυλάσσονται ιερά κείμενα των Εβραίων και παλιά βιβλία μεγάλης αξίας (πάνω από 400 χρόνων, μας είπαν) και τα άναψαν πιθανότατα θέλοντας έτσι να στείλουν ένα συμβολικό μήνυμα αφού από τις πρώτες εκτιμήσεις της Αστυνομίας δεν φαίνεται να λείπουν πράγματα αξίας.

Μπήκαν από μια πίσω βαριά ξύλινη πόρτα, την οποία και παραβίασαν, πιθανότατα με λοστό.
Μέλη της εβραϊκής κοινότητας της Κέρκυρας συγκεντρώθηκαν στο χώρο προσπαθώντας να διαπιστώσουν τι ακριβώς είχε συμβεί. Σύμφωνα με όσα είπαν στο enimerosi.com δεν είχαν προηγηθεί απειλητικά τηλεφωνήματα ούτε βεβαίως υπάρχουν τέτοια προηγούμενα στην Κέρκυρα.

Η πρόσφατη μνήμη πηγαίνει στα ανάλογα γεγονότα στα Χανιά τον Ιανουάριο του 2010, που είχαν ως αποτέλεσμα του εμπρησμού της Συναγωγής εκεί, την καταστροφή 2500 τόμων υψηλής αξίας.

 

 

Για την εκτέλεση των 120 αγωνιστών (14/04/1944) στο Αγρίνιο από τους Ναζί και τους ντόπιους γερμανοτσολιάδες. Αφίσα από την αντιφασιστική συνέλευση Αγρινίου.

Για περισσότερα δείτε προηγούμενη ανάρτηση κάνοντας κλίκ εδώ.